Palliatief verpleegkundige Gery Heijsyek: “Voor mij is het zorg waar ik mijn hart in kwijt kan.”
Waarom heb je voor de specialisatie palliatieve zorg gekozen?
“Ik heb jarenlang als oncologieverpleegkundige in het ziekenhuis gewerkt. Sinds een aantal maanden ben ik werkzaam als palliatief verpleegkundige in de thuiszorg. Hiervoor heb ik gekozen omdat ik hier meer mijn kennis als palliatief verpleegkundige in kan zetten en omdat het werk in de thuiszorg fysiek minder zwaar is.
Palliatieve zorg heeft altijd mijn belangstelling gehad. Voor mij is het zorg waar ik mijn hart in kwijt kan. Je kunt iets voor iemand betekenen in de laatste periode van het leven.”
Wat maakt het verschil tussen oncologieverpleegkundige en palliatief verpleegkundig?
“De oncologische opleiding is meer medisch/technisch; over tumoren en behandelingen. Palliatieve zorg richt zich meer op de mens als geheel. Nu moet iedere verpleegkundige hierop gericht zijn, maar met de opleiding palliatieve zorg ga je hier veel dieper op in. Wel is het zo dat je als palliatief verpleegkundige veel oncologische patiënten ziet. Maar je ontmoet ook patiënten met chronisch hartfalen en patiënten met COPD en dergelijke.”
Wanneer spreek je over palliatieve zorg?
“Wanneer er geen genezende behandeling meer is voor de ziekte waaraan de patiënt lijdt. Er is ook een hulpmiddel wat een goede indicatie geeft. Dat is de surprise question. Deze luidt: ‘Zou je verbaasd zijn als deze zorgvrager over een jaar is overleden’? Als je deze vraag met ‘nee’ beantwoordt, spreek je van palliatieve zorg. Palliatieve zorg is geen terminale zorg. De terminale zorg is slechts een deel van de palliatieve zorg.
Palliatieve zorg is zorg voor mensen die ongeneeslijk ziek of kwetsbaar zijn en die over alle domeinen van het leven gaat (fysiek, sociaal, psychisch en spiritueel). Spirituele zorg was voorheen altijd toevertrouwd aan een kerk/pastoraat. De groep zorgvragers die zich niet religieus noemt, is toegenomen. Toch is spirituele zorg ook voor hen nodig. Daarom heeft de regering geld uitgetrokken om ‘niet religieuze’ geestelijke verzorging te bieden. Volgens mij is dit iets waar wij als christen aandacht voor moeten hebben.”
Vertel eens over je werk…
“Mijn werk heeft veel aspecten. Ik denk mee over het beleid van palliatieve zorg in de organisatie en implementeer nieuw beleid. Ik coach mijn collega’s en geef scholing op het gebied van palliatieve zorg. Ik neem deel aan regionale palliatieve netwerken en PATZ-groepen. PATZ-groepen zijn een MDO van huisartsen en palliatief verpleegkundigen waar palliatieve casussen worden besproken. Ik heb veel ruimte in mijn werk voor het doen van palliatieve huisbezoeken.
Je kunt veel voor mensen betekenen. Maar je komt ook voor ingewikkelde dilemma’s te staan.
Je kunt veel voor mensen betekenen. Maar je komt ook voor ingewikkelde dilemma’s te staan. Hoe ver moet je gaan met behandelingen? Artsen voeren deze gesprekken, maar ook als palliatieve verpleegkundige tijdens huisbezoeken bespreek ik dit. Hierbij attendeer ik op de keuzehulp levenseinde van de Nederlandse Patiëntenvereniging. Het is heel moeilijk voor mensen hierin besluiten te nemen omdat het over het levenseinde gaat.
Mensen denken vaak dat zij hun leven ‘verkorten’ wanneer zij niet kiezen voor een medisch ingreep/ behandeling. Dit is echter niet altijd zo. Uit onderzoek is gebleken dat patiënten die goede palliatieve zorg krijgen vaak nog langer leven dan bij medisch ingrepen. Ook ervaren ze een betere kwaliteit van leven.
Mensen denken vaak dat zij hun leven ‘verkorten’ wanneer zij niet kiezen voor een medisch ingreep/ behandeling.
Ik bemerk in onze achterban dat mensen het inzetten van palliatieve zorg en het afzien van medische behandelingen erg lastig vinden. Het is soms niet duidelijk waarom. Mogelijk omdat men denkt dat de genadetijd zo bekort wordt? Maar zoek de Heere eer dat de kwade dagen komen.
Ook denken sommige mensen dat ze palliatieve sedatie of kalmerende middelen niet mogen gebruiken omdat men dan niet helder meer is om te bidden. Ik begrijp alle vragen wel. Maar laten we dicht blijven bij onze gereformeerde geloofsbelijdenis. Het komt niet aan op onze keuzes. Het komt niet aan op ons bidden of ons worstelen, ook niet aan het levenseinde. Het is vrije genade alleen.”
Hoe denk je dat de palliatieve zorg zich zal ontwikkelen?
“Het zal steeds belangrijker worden. Wij worden steeds ouder en er zijn daardoor meer personen met een chronische ziekte. De ontwikkelingen van de kankerbehandelingen gaan erg snel. Veel soorten kanker worden daardoor ook een chronische ziekte. Palliatieve zorg staat nog maar in de kinderschoenen.”
Wat is je het meest bijgebleven?
“Ik vind het altijd schrijnend wanneer er op de valreep nog ruzies moeten worden goed gemaakt. Ook in onze achterban. Ik vind dit in het licht van de dood altijd heel schrijnend. Houd het goed wanneer dit mogelijk is. Al kan ik natuurlijk niet zien wat er allemaal heeft plaats gevonden.”
Dit interview verscheen eerder in RMU Zorg + Welzijn, september 2019